Khám người theo thủ tục hành chính là biện pháp ngăn chặn hành chính nhằm thu giữ tang vật, công cụ, phương tiện vi phạm hành chính đang cất giấu trong người để kịp thời ngăn ngừa vi phạm hành chính, bảo đảm thu thập tài liệu làm căn cứ xử lý người vi phạm.

Biện pháp khám người theo thủ tục hành chính ảnh hưởng đến quyền tự do thân thể của người bị khám. Vì vậy biện pháp này phải được tiến hành theo đúng quy định của Điều 127 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012.

Thứ nhất: Chỉ được khám người theo thủ tục hành chính khi có căn cứ cho rằng người đó cất giấu trong người đồ vật, tài liệu, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính.

Quy định này đòi hỏi người khám phải có căn cứ chắc chắn mới được ra quyết định và tiến hành khám. Những căn cứ khẳng định người bị khám có cất giấu trong người đồ vật, tài liệu, phương tiện vi phạm hành chính thường là các nguồn tin báo đã được xác minh, những tài liệu, thông tin từ hoạt động nghiệp vụ của cơ quan chức năng.

Thứ hai: Thẩm quyền ra quyết định khám người theo thủ tục hành chính được quy định tại khoản 1 Điều 123 Luật xử lý vi phạm hành chính, theo đó những người có thẩm quyền tạm giữ người theo thủ tục hành chính có quyền ra quyết định khám người.

Tuy nhiên trong trường hợp cấp bách có căn cứ cho rằng nếu không tiến hành khám ngay thì đồ vật, tài liệu, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính bị tẩu tán, tiêu huỷ thì ngoài những người được quy định tại khoản 1 Điều 123 Luật xử lý vi phạm hành chính, chiến sĩ cảnh sát nhân dân, cảnh sát viên cảnh sát biển, chiến sĩ bộ đội biên phòng, kiểm lâm viên, công chức hải quan, kiểm soát viên thị trường đang thi hành công vụ được khám người theo thủ tục hành chính và phải báo cáo ngay bằng văn bản cho thủ trưởng của mình là những người được quy định tại khoản 1 Điều 123 Luật xử phạt vi phạm hành chính và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc khám người.

Thứ ba: Việc khám người theo thủ tục hành chính phải tuân theo đúng trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.

Việc khám người phải có quyết định bằng văn bản của người có thẩm quyền, trừ trường hợp cấp bách cần khám ngay theo quy định. Trước khi tiến hành khám người, người khám phải thông báo cho người bị khám biết quyết định khám, phải yêu cầu người bị khám tự giác đưa ra các công cụ, phương tiện, tài liệu vi phạm hành chính. Nếu họ không tự giác chấp hành thì tiến hành khám.

Khi khám người phải tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người bị khám, nam khám nam, nữ khám nữ và phải có người cùng giới chứng kiến.
Mọi trường hợp khám người theo thủ tục hành chính đều phải lập  biên bản. Quyết định khám người và biên bản khám người phải được giao cho người bị khám một bản. Quá trình khám nếu phát hiện tang vật, tài liệu, phương tiện vi phạm hành chính cất giấu trong người bị khám thì người khám phải thu giữ, phải lập biên bản thu giữ tang vật đó, phải mô tả chi tiết tình trạng, số lượng tang vật bị thu giữ . Biên bản thu giữ tang vật phải có chữ ký của người khám, người bị khám, người chứng kiến và giao cho người bị khám một bản .

Như đã nói ở trên, biện pháp khám người theo thủ tục hành chính ảnh hưởng đến quyền tự do thân thể của người bị khám, nó đòi hỏi tính thận trọng về căn cứ, thẩm quyền và thủ tục khám. 

Ngọc Huyền

(Nguồn: luatsutructuyen.net)

Trong trường hợp Quý khách cần sự tư vấn trực tiếp từ Luật sư, vui lòng liên hệ với chúng tôi - Công ty Luật APOLO LAWYERS.